Wypiekanie chleba - sposoby i przepisy na domowy chleb

Śniadanie to pierwszy, podstawowy i niezwykle potrzebny posiłek. Daje nam energię na rozpoczynający się dzień, więc nie można o nim zapomnieć. A cóż może być lepszego na śniadanie niż świeżo ukrojona kromka chleba ze smakowitymi dodatkami? Może to być kromka chleba z własnego wypieku! I wbrew pozorom, wcale nie jest to czasochłonne i wymagające ogromnego zaangażowania zajęcie. Dzięki naszym drobnym podpowiedziom, z pewnością domowy chleb będzie Waszą codziennością!

 

Wypiekacze do chleba

W stworzeniu idealnego chleba może nam pomóc genialna maszyna jaką jest wypiekacz. Urządzenie dedykowane jest do pieczenia chleba oraz bułek, dlatego doskonale odgrywa swoją rolę. Wypiekacz pozwoli nam na wykonanie ulubionego chleba, niezależnie od tego z jakiej mąki chcemy go upiec czy też jakich dodatków do niego użyjemy. Otrzymujemy swoją własną, mini-piekarnię, w której zawsze znajdzie się chleb, na który mamy ochotę. Na co powinniśmy zwrócić uwagę przy wyborze wypiekacza? Ważne są 4 aspekty: moc, obudowa, liczba mieszadeł i komora.

Moc urządzenia ma wpływ na czas, w jakim maksymalnie możemy wykorzystać wypiekacz, a także na siłę, z którą działają i zagniatają ciasto mieszadła. Do chlebów wymagających, których czas pieczenia jest stosunkowo długi, najlepszy będzie wypiekacz o mocy co najmniej 750W. Pozwoli nam to na dłuższy czas jego pracy przy utrzymaniu odpowiedniej podczas wypieku temperatury. Gdy moc maszyny będzie większa, to również mieszadła będą sprawniej i lepiej formować ciasto.

Obudowa wypiekaczy może być wykonana zarówno z tworzywa jak i z metalu. Obudowa z tworzywa zapewnia urządzeniu lekkość i mobilność podczas przenoszenia, jednak może spowodować, że szybciej się on uszkodzi z zewnątrz. Wypiekacze te są również korzystniejsze cenowo! Z kolei obudowa metalowa zapewnia trwałość i zwiększa odporność na zniszczenia. Plusem jest również to, że wypiekacz prezentuje się bardzo elegancko, więc nie musimy chować go w szafce po użyciu. Problem może stanowić jego waga, gdyż będzie nieco cięższy od plastikowego odpowiednika.

Liczba mieszadeł ma spore znaczenie. Wypiekacze z reguły posiadają jedno mieszadło. Służy ono do ciągłego mieszania ciasta i znajdziemy je w dnie komory. Jedno mieszadło świetnie nadaje się do wykonania chleba o wadze do 1 kilograma. Większa masa ciasta może sprawić, że element ten przestanie działać! Jeśli chcemy przygotowywać duże bochenki chleba, sprawdźmy czy wypiekacz został wyposażony w co najmniej 2 mieszadła.

Komory to jedne z ważniejszych części wypiekaczy. Mogą być one ułożone pionowo bądź poziomo, w zależności od danego producenta. W wypiekaczach pionowych ciasto jest nieco lepiej mieszane. Minusem może być fakt, że w większości tegu rodzaju wypiekaczy umieszczone jest 1 mieszadło, dlatego będziemy musieli zwracać uwagę na masę chleba. Wypiekacze o poziomej orientacji mogą być wyposażone zarówno w jedno jak i dwa mieszadła. Mają one także lepszy i łatwiejszy dostęp w przypadku dodawania do chleba pozostałych składników jak np. pestki, ziarna czy zioła. W poziomych wypiekaczach zmniejszone jest również ryzyko powstania tzw. zakalca, co stanowi duży atut, zwłaszcza gdy nie mamy doświadczenia w pieczeniu chleba.

Na rynku dostępnych jest wiele urządzeń do wypiekania chleba, a my z pewnością polecić możemy wypiekacz marki Tefal, o którego właściwościach i cechach napiszemy w kolejnym naszym Superwnętrzowym wpisie! 

 

Formy i foremki na chleb

Jeśli ogranicza nas przestrzeń kuchni i nie możemy sobie pozwolić na rozłożenie zajmującego troszkę miejsca wypiekacza, pozostają nam różnego rodzaju formy do chleba oraz keksówki. Formy mogą być wykonane z różnego rodzaju materiału. Do swojej dyspozycji mamy formy silikonowe, formy ze stali nierdzewnej lub węglowej czy też ceramiki.

Formy silikonowe są niesamowicie wygodne w użyciu! Silikon jest lekki i giętki, a brudną formę możemy także bez problemu myć w zmywarce. Formy z silikonu doskonale znoszą zarówno niskie jak i wysokie temperatury, a chleb lub ciasto w nich upieczone gładko odchodzi od brzegów. Unikatową foremką, a w zasadzie wypiekaczem do chleba jest Bread Maker marki Lekue. Stanowi go silikonowe naczynie o kształcie częściowo zamkniętej misy. Forma ta zapewnia świetną cyrkulację podczas pieczenia, dzięki czemu ciasto jest odpowiednio wilgotne i chleb szybko nie wyschnie.

Formy ze stali nierdzewnej bardzo dobrze przewodzą ciepło. Stal zapewnia także trwałość foremkom i trzyma w ryzach ciasto. Atutem foremek stalowych jest również równomierne rozprowadzanie ciepła co sprawia, że chlebek idealnie się wypiecze i nie powstanie nam zakalec. Jeśli producent nie zaleca, nie należy ich myć w zmywarkach by nie straciły swoich właściwości.

Z kolei foremki z ceramiki mają właściwości nieprzywierające i odporne na ścieranie. Ceramiczne formy wolniej się nagrzewają, ale dzięki temu chleb z pewnością nam się nie przypali. Ich plusem jest również ciekawy, klasyczny wygląd. Podczas korzystania z form ceramicznych należy jednak pamiętać, że łatwo je można uszkodzić i po upadku, nie będzie już na czym piec pysznego chleba. A teraz to, co zapewne jest najbardziej interesujące, czyli przepis na smakowity chleb! Ilu ludzi, tyle smaków, jednak zdecydowaliśmy się na przedstawienie klasycznych przepisów, które mamy nadzieję zagoszczą u Was na stałe.

Przepis na chleb pszenny

Składniki na zaczyn:
- 60 g zakwasu żytniego razowego
- 200 g mąki pszennej luksusowej typ 550
- 130 g wody

 Składniki na ciasto właściwe:
- 450 g mąki pszennej luksusowej typ 550
- 1 łyżka soli
- cały zaczyn
- 300 g letniej wody

Wieczorem w dniu poprzedzającym pieczenie produkty na zaczyn należy dokładnie wymieszać, a następnie przykryć miseczkę i zostawić ją na czas ok. 12 godzin w temperaturze pokojowej. Gotowy zaczyn musi mieć bardzo gęstą konsystencję i formą przypominać gęstą kulę ciasta. Przy doborze miski pamiętajmy, że zaczyn zwiększy swoją objętość, dlatego warto by była ona nieco większa.

Jeśli zaczyn mamy już gotowy, możemy zacząć właściwe przygotowania. Mąkę mieszamy z solą, następnie dodajemy wcześniej przygotowany zaczyn oraz letnią wodę. Zaczynamy zagniatać ciasto - ręcznie przez co najmniej 10 minut, natomiast mikserem z chlebowym hakiem przez ok. 6 do 7 minut. Pod koniec zagniatania ciasto musi być elastyczne i w dalszym ciągu pozostać lepkie. Nie dodawajmy dodatkowo za dużo mąki w czasie wyrabiania (poza ilością znajdującą się w przepisie), ponieważ chleb stanie się zbyt suchy! Kolejna ważna informacja - nie przejmujmy się bardzo kleistą, początkową konsystencją ciasta, takie ma być. Dopiero z czasem i kolejnym składaniem ciasto nabierze odpowiedniej konsystencji. Jeśli jednak ciasto całkiem rozlewa się, możemy nieco podsypać mąką blat. Gotowe ciasto wkładamy do miski posmarowanej olejem, przykrywamy mocno folią spożywczą i odkładamy je na ok. 3 godziny aż do wyrośnięcia. Polecamy w tym czasie ciasto dwukrotnie "odgazować" – mniej więcej co godzinę. Ciasto wykładamy wtedy na blat posypany mąką, rozciągamy delikatnie brzegi ciasta, a następnie składamy je do środka – kształtem powinno przypominać kopertę. Taki proces powtarzamy dwukrotnie. Kolejnym krokiem jest uformowanie kuli i pozostawienie ciasta w pojemniku na następną godzinę by znowu wyrosło. "Zabieg" ten powtarzamy po kolejnej godzinie. Po 3 godzinach wyrastania ciasto musimy złożyć ponownie, jednak tym razem delikatnie, bez mocnego rozciągania i kształtujemy w kulę. Tak przygotowane ciasto przekładamy naczynia posypanego wcześniej mąką i wyłożonego ściereczką, co ważne – łączeniem do dołu. Naczynie wkładamy przykładowo do klasycznej reklamówki i zostawiamy do wyrośnięcia na mniej więcej 2-3 godziny. W tym czasie nasze ciasto powinno podwoić swoją objętość.

Końcowy etap stanowi oczywiście pieczenie. Niezbędny nam będzie garnek żeliwny o dowolnym rozmiarze czy kształcie, jednak jednak jego minimalna średnica musi wynosić 24cm. Garnek wstawiamy do nienagrzanego piekarnika i ustawiamy temperaturę 250 stopni C, z opiekaniem góra i dół – naczynie musi być nagrzane wraz z pokrywką. Gorący garnek ostrożnie wyciągamy z piekarnika, ściągamy pokrywkę i wkładamy do środka nasze ciasto. Przełóżmy je łączeniem do góry. Naczynie ponownie przykrywamy pokrywką i z powrotem wrzucamy do rozgrzanego piekarnika. Pieczemy przez 40 minut w temperaturze 250 stopni C. Po tym czasie ściągamy pokrywkę i pieczemy dodatkowo przez ok. 15-20 minut, do momentu aż chleb się porządnie zrumieni. Nasz chleb będzie gotowy, gdy po stuknięciu w niego od spodu wyda głuchy odłos. Chleb kroimy dopiero po całkowitym wystygnięciu.

Przepis na chleb żytni razowy

Składniki na zaczyn:
- 60 g aktywnego zakwasu żytniego, razowego
- 200 g mąki żytniej razowej typ 2000
- 300 g wody

Składniki na ciasto właściwe:
- 300 g mąki żytniej razowej typ 2000
- 1 łyżka soli
- 2 łyżki zmielonego słodu jęczmiennego
- 120 g słonecznika
- 30 g sezamu
- 2 łyżki melasy z trzciny cukrowej
- cały zaczyn z dnia poprzedniego
- 250 g letniej wody

Wieczorem w dniu poprzedzającym pieczenie produkty na zaczyn należy dokładnie wymieszać, a następnie przykryć miseczkę i zostawić ją na czas ok. 12 do 14 godzin w temperaturze pokojowej. Przy doborze miski pamiętajmy, że zaczyn zwiększy swoją objętość, dlatego warto by była ona nieco większa.

Jeśli zaczyn mamy już gotowy, możemy zacząć właściwe przygotowania. Mąkę mieszamy z solą, następnie dodajemy słód jęczmienny oraz wszelkie ziarna. Kolejnym krokiem jest dodanie melasy, zaczynu i letniej wody. Mieszamy powstałą masę aż do momentu połączenia się wszystkich produktów i zostawiamy w misce na 30 minutowy odpoczynek. Po półgodzinie możemy przełożyć ciasto do foremki (keksówki) o wymiarach 30x10cm, którą wcześniej wykładamy papierem do pieczenia (można także użyć samego oleju i następnie posypać np. otrębami). Formę z ciastem okrywamy folią spożywczą i kładziemy w ciepłe miejsce na mniej więcej 2 godziny lub do momentu aż ciasto urośnie do brzegów formy.

Piekarnik nagrzewamy do temperatury 230 stopni C i ustawiamy grzanie góra i dół. Nasze wyrośnięte ciasto wkładamy do rozgrzanego piekarnika i pieczemy przez ok. 15 minut. Po tym czasie zmniejszamy temperaturę do 200 stopni i pieczemy przez kolejne 30-40 minut. Dobrym rozwiązaniem będzie wyciągnięcie chleba na ostatni kwadrans z formy i pieczenie go solo bez papieru ani blaszki. Nasz chleb będzie gotowy, gdy po stuknięciu w niego od spodu wyda głuchy odłos. Chleb kroimy dopiero następnego dnia. Smacznego!